عفونت لگن همان بیماری التهابی لگن (PID) است. این عفونت اندام های تولید مثل در زنان را درگیر میکند. تقریبا از هر 8 زن، یک زن در دوره ای از زندگی به این بیماری مبتلا میشود. بیماریهای مقاربتی درمان نشده، می‌توانند عامل این بیماری باشند، همچنین عدم درمان این بیماری می تواند در طولانی مدت مشکلاتی را برای بارداری ایجاد کند. درک علل، علائم و گزینه های درمانی عفونت های لگنی برای محافظت از سلامت باروری شما بسیار مهم است.
بیماری التهابی لگن در اثر عفونت های باکتریایی ایجاد میشود. این عفونت به تدریج تمامی اندام های تناسلی را درگیر میکند. مهمترین نشانه های این بیماری خونریزی بین دوره قاعدگی، درد زیر شکم و درد حین رابطه جنسی است.
بیماری التهابی لگن چیست؟
عفونت لگنی التهاب اندام های تناسلی زنانه است که معمولاً در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود. عفونت می تواند از واژن به دهانه رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها سرایت کند. بیماری التهابی لگن (PID) شایع‌ترین نوع عفونت لگنی است که معمولاً از عفونت‌های مقاربتی (STIs) مانند کلامیدیا یا سوزاک ناشی میشود.
با این حال، عفونت‌های لگنی نیز می‌توانند پس از زایمان، سقط جنین، سقط جنین یا روشهای جراحی مانند قرار دادن دستگاه داخل رحمی (IUD)ایجاد شوند. عفونت‌های لگنی درمان‌نشده می‌توانند منجر به عوارض جدی سلامتی از جمله درد مزمن لگن، حاملگی خارج از رحم و ناباروری شوند.
علل شایع عفونت لگن
عفونت‌های لگنی عمدتاً توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شوند، اما چندین عامل مختلف می‌توانند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند. شایع ترین علل عبارتند از:
1. عفونت های مقاربتی (STI) بیماری های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک از جمله علل اصلی عفونت های لگنی هستند. این باکتری ها می توانند از واژن به اندام های تناسلی بروند و باعث ایجاد عفونت شوند.
2. واژینوز باکتریایی عدم تعادل باکتری در واژن می تواند منجر به واژینوز باکتریایی (BV) شود که خطر ابتلا به عفونت های لگنی را افزایش می دهد. BV اجازه می دهد تا باکتری های مضر رشد کنند، که می توانند به دستگاه تناسلی صعود کنند و منجر به PID شوند.
3. زایمان یا سقط جنین عفونت لگن می تواند پس از زایمان وسقط جنین به دلیل ورود باکتری به دستگاه تناسلی رخ دهد. عفونت های پس از زایمان به ویژه پس از سزارین شایع است.
4. روش های جراحی روشهای جراحی اندام تناسلی، مانند قرار دادن دستگاه داخل رحمی (IUD)، اتساع و کورتاژ (D&C)، یا هیستروسکوپی، می‌توانند باکتری‌ها را به ناحیه لگن وارد کنند و خطر عفونت را افزایش دهند.
5. دوشینگ دوش کردن می‌تواند تعادل طبیعی باکتری‌ها را در واژن مختل کند و به باکتری‌های مضر اجازه انتشار دهد و خطر عفونت‌های لگنی را افزایش دهد.
6. شریک های جنسی متعدد داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با چندین شریک به طور قابل توجهی خطر ابتلا به عفونت های مقاربتی را افزایش می دهد که به نوبه خود خطر ابتلا به بیماری التهابی لگن را افزایش می دهد.
نشانه و علائم بیماری التهابی لگن
هیچ آزمایش مشخصی برای PID وجود ندارد. این بیماری با بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و سایر نتایج آزمایش تشخیص داده میشود. اغلب بیماران یا علائمی نداشته و یا علائم خفیفی دارند. با این حال رایج‌ترین علائمی که ممکن است، بیمار تجربه کند، به این شرح است:
عفونت های لگنی می توانند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کنند که برخی از آنها ممکن است خفیف باشند یا با شرایط دیگر اشتباه گرفته شوند. مهم است که علائم را بشناسید و در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
– درد زیر شکم: یکی از شایع ترین علائم عفونت لگن، درد مداوم و مبهم یا درد شدید در قسمت تحتانی شکم یا لگن است.
– ترشحات غیرمعمول واژن: ترشحات بدبو یا غیر طبیعی ممکن است نشان دهنده عفونت باشد.
– درد هنگام مقاربت: ناراحتی یا درد در حین فعالیت جنسی می تواند نشانه التهاب در اندام های تناسلی باشد.
– تب یا لرز: عفونت لگن می تواند باعث تب خفیف یا شدید همراه با لرز شود.
– خونریزی نامنظم قاعدگی: لکه بینی یا خونریزی شدید بین قاعدگی ها می تواند نشانه عفونت لگن باشد.
– ادرار دردناک: سوزش یا درد در هنگام ادرار ممکن است نشان دهنده گسترش عفونت به مجاری ادراری باشد.
– خستگی و کسالت عمومی: احساس خستگی یا ضعف غیرمعمول همراه با عفونت شایع است.
– تهوع یا استفراغ: این علائم می تواند در موارد شدیدتر عفونت های لگنی رخ دهد. توجه به این نکته ضروری است که برخی از زنان ممکن است هیچ علامتی از عفونت لگنی را تجربه نکنند، و این امر باعث میشود که معاینات منظم به ویژه اگر از نظر جنسی فعال هستید، اهمیت بیشتری پیدا کند.
درمان عفونت لگن
تشخیص به موقع و درمان عفونت لگن اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا این بیماری قابل درمان است، اما تاثیرات و عوارضی که داشته قابل رفع نیست! بنابراین هر چقدر دیرتر برای درمان اقدام کنید، احتمال بروز عوارض ناشی از PID بیشتر می شود!
برای درمان عفونت لگن، داروی آنتی بیوتیک تجویز میشود. کامل کردن دوره مصرف آنتی بیوتیک اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا علائم ممکن است قبل از درمان عفونت از بین بروند. با این باید مصرف تمام داروهای خود را کامل کنید.
اگر تحت درمان هستید، این مورد را با شریک جنسی خود مطرح کنید؛ تا در صورت لزوم تحت درمان قرار گیرد، همچنین باید تا قبل از کامل کردن دوره درمان از رابطه جنسی پرهیز کنید.
اگر دوباره به یک STD آلوده شوید، می توانید دوباره PID دریافت کنید. همچنین، اگر قبلا PID داشته اید، شانس بیشتری برای دریافت مجدد آن دارید
برای درمان التهاب لگن به چه پزشکی مراجعه کنیم ؟
برای تشخیص و درمان این بیماری لازم است با متخصص زنان و زایمان مشورت نمایید. پزشک آزمایشات و معاینات اولیه را انجام داده و به درمان این بیماری کمک میکند.
روشهای تشخیص
یکی از روشهای تشخیص این بیماری استفاده از سونوگرافی است که می تواند وضعیت رحم را مورد بررسی قرار دهد. مراحل تشخیص این بیماری عبارتند از :
- بررسی سابقه پزشکی : در ابتدا پزشک سوالاتی در مورد وضعیت جسمی، سابقه پزشکی و وضعیت رابطه جنسی می پرسد.
- بررسی علائم و نشانه : باید در مورد علائمی مثل احساس درد، سوزش، خونریزی با پزشک خود صحبت کنید.
- معاینه لگن : بررسی وضعیت لگن با کمک معاینه می‌تواند حساسیت و تورم های احتمالی را تشخیص دهد. همچنین ممکن است از لگن و دهانه واژن نمونه گیری انجام شود.
- آزمایش خون و ادرار : انجام این آزمایش‌ها در تشخیص بیماریهای مقاربتی مثل HIV، عفونت های مقاربتی و بررسی وضعیت گلبولهای قرمز کمک میکند.
- سونوگرافی، روشی است که با کمک آن می‌توان داخل رحم را مشاهده کرد.
- نمونه‌برداری از آندومتر : برای این منظور یک لوله نازک وارد رحم شده و مقداری از بافت آندومتر را برای نمونه برمی دارد.
عوارض درمان نکردن عفونت لگن
مهمترین عوارض درمان نکردن بیماری التهابی لگن، عبارتند از
- ایجاد بافت اسکار در خارج و داخل لوله های فالوپ که می تواند منجر به انسداد لوله شود.
- حاملگی خارج از رحم
- ناباروری
- درد طولانی مدت لگن و شکم
عوامل خطر
شرایط زیر خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند:
- بیماری مقاربتی درمان نشده.
- رابطه جنسی با بیشتر از یک شریک جنسی
- رابطه با شریک جنسی که بیشتر از یک شریک جنسی دارد.
- سابقه ابتلا به PID
- فعال بودن از نظر جنسی قبل از 25 سالگی
- استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD) برای کنترل بارداری
پیشگیری
تنها راه قطعی برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی اجتناب از رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی است. اما با رعایت نکات زیر می توان احتمال این بیماریها را کاهش دهید :
- رابطه با یک شریک جنسی
- استفاده از کاندوم لاتکس به روش صحیح در هر بار رابطه جنسی.
- اجتناب از دوش واژن به دلیل از بین بردن باکتری‌های مفید
سوالات متداول عفونت لگن
بله در صورتی که عفونت شدید باشد، در لوله‌های فالوپ بافت اسکار ایجاد شده و مانع از عبور تخمک و رسیدن آن به رحم خواهد شد.
اگر بیماری برای مدت طولانی درمان نشود، به اندام تناسلی زنان آسیب زده و باعث ناباروری خواهد شد.
لزوما و همیشه خیر، اما ممکن است درد ناشی از التهاب لگن باشد.
بهتر است تا کامل شدن دوره درمان از رابطه پرهیز کرده و رابطه را یک هفته بعد از اتمام داروی ها شروع کنید.